O akcyzie na prąd

Polskie prawo definiuje akcyzę jako specjalny podatek od niektórych towarów, których produkcja i import podlegają regulacji państwowej. Głównym celem tego podatku jest uzyskanie dochodów do budżetu państwa, a także zniechęcenie do spożywania szkodliwych produktów. Akcyza jest więc nakładana na wyroby tytoniowe, alkoholowe i energetyczne. Stawki różnią się w zależności od rodzaju produktu, przy czym papierosy i twarde alkohole są opodatkowane wyższą stawką niż piwo i wino. W ostatnich latach polski rząd wprowadził również akcyzę na papierosy elektroniczne i usługi hazardowe. Dzięki tym działaniom akcyza za prąd w gospodarstwie domowym stała się ważnym źródłem dochodów skarbu państwa.

Co to jest akcyza za prąd?

Każdy kraj ma swoją własną akcyzę na energię elektryczną. W Polsce akcyza na energię elektryczną jest określona w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2018 r. w sprawie podatku akcyzowego od energii elektrycznej. Podatek akcyzowy jest pobierany od sprzedaży i importu zarówno wytwarzania, jak i dystrybucji energii elektrycznej do odbiorców końcowych, co oznacza, że jest to podatek, który wpływa na ceny dla odbiorców końcowych. W efekcie polski rząd zebrał w 2018 roku z tego podatku około 1,3 mld euro. Stawka podatku jest obecnie (od 1 stycznia 2022) ustalona na poziomie 5,00 zł za kilowatogodzinę (kWh), co jest jedną z najwyższych w UE. Wysoka stawka podatku oznacza, że polskie gospodarstwa domowe płacą jedne z najwyższych cen za energię elektryczną w Europie. Na przykład ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w Polsce są o około 26% wyższe niż średnia UE. Te wysokie koszty obciążają budżety rodzinne i utrudniają przedsiębiorstwom konkurowanie na rynku międzynarodowym. Rząd znalazł się ostatnio pod presją obniżenia stawki podatku, aby uczynić energię elektryczną bardziej przystępną dla konsumentów i przedsiębiorstw. Jednakże wszelkie obniżenie dochodów z tego podatku musiałoby zostać zrekompensowane z innych źródeł, takich jak podatek dochodowy lub podatek od wartości dodanej (VAT). Biorąc pod uwagę obecną sytuację gospodarczą, nie wiadomo, czy rząd będzie w stanie obniżyć akcyzę na energię elektryczną w Polsce.

Jak prąd dociera do naszych domów?

O ile proces wytwarzania energii elektrycznej jest stosunkowo prosty, o tyle doprowadzenie jej z elektrowni do domu jest nieco bardziej skomplikowane. Najpierw prąd wyprodukowany w elektrowni musi zostać przekazany do transformatorów. Tutaj zmienia się jego parametry, aby można było go sprawnie transportować. Następnie prąd jest przesyłany liniami przesyłowymi do stacji transformatorowych i rozdzielczych. Tu ponownie zmienia się parametry prądu – zgodnie z potrzebami odbiorcy. Ze stacji prąd trafia do linii dystrybucyjnych, a stamtąd do Twojego domu. Choć proces ten może wydawać się skomplikowany, jest on niezbędny, aby zapewnić bezpieczne i efektywne dostarczanie energii elektrycznej do domów i firm.

Akcyza za prąd – zmiany

W grudniu 2021 roku, w odpowiedzi na bardzo dynamiczną sytuację na rynkach energetycznych i towarzyszący jej wzrost cen, Rząd Polski przyjął ustawę zerującą akcyzę na paliwa i energię elektryczną na pewien okres. Ustawa zwolniła z akcyzy energię elektryczną sprzedawaną gospodarstwom domowym od 1 stycznia do 31 maja 2022 roku. Była to część programu rządowej tarczy antyinflacyjnej, która obejmowała również takie działania jak zwiększenie świadczeń socjalnych. Celem tarczy była ochrona wrażliwych gospodarstw domowych przed presją inflacyjną. Zerowa akcyza została niestety przedłużona do 31 lipca 2022.

Brak zmian w stawkach dystrybucji energii elektrycznej

Urząd Regulacji Energetyki (URE) wprowadził zmiany w taryfach dotyczących cen energii elektrycznej w związku z tymczasowym zwolnieniem z podatku akcyzowego, natomiast stawki za dystrybucję energii nie uległy zmianie. URE jest niezależną agencją rządową, która reguluje sektor energetyczny w Polsce. Agencja została utworzona w 2006 r. w ramach Ministerstwa Energii i Zasobów Mineralnych i jest odpowiedzialna za nadzór nad przemysłem energii elektrycznej, ropy i gazu oraz energii odnawialnej. W ostatnich latach URE działał na rzecz poprawy efektywności sektora energetycznego oraz zapewnienia konsumentom dostępu do niezawodnej i niedrogiej energii. Najnowsza decyzja URE w sprawie taryf wpisuje się w cel, jakim jest zapewnienie konsumentom dostępu do przystępnej cenowo energii. Dzięki zwolnieniu energii elektrycznej z akcyzy, URE jest w stanie obniżyć cenę energii elektrycznej dla konsumentów. Pomoże to zapewnić każdemu dostęp do energii, zwłaszcza w tych trudnych ekonomicznie czasach.