Formy opodatkowania – jaką wybrać?
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są z tego tytułu podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych. Podatnicy tacy mogą korzystać, co do zasady, z czterech form opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej, tj. z opodatkowania.
Zwłaszcza na początku prowadzenia działalności gospodarczej warto rozważyć nie tylko zakres, ale też formę opodatkowania. Ustawodawca przewidział 4 możliwości. Każda z nich zasługuje na uwagę, ale ma nie tylko zalety. Wybór dobrze jest skonsultować ze specjalistą z biura rachunkowego, wyspecjalizowanego we wsparciu dla początkujących przedsiębiorców. Pomoc w konkretnej formie opodatkowania zależna jest od wielu czynników – rodzaj branży czy przewidywana wysokość obrotów czy przychodów to tylko część z założeń.
Formy opodatkowania – Podatek na ogólnych zasadach
Dla wielu najbardziej oczywistym sposobem opodatkowania jest skorzystanie z zasad ogólnych. Na rok 2021 ustawodawca określił dwa progi podatkowe dla osób fizycznych. Pierwszy to 85 528 zł – wysokość podatku wynosi 17%. Drugi próg to 127.000 zł, od której pobierany jest podatek w wysokości 32%. Należy nadmienić, że płatnikom podatku dochodowego przysługuje szereg ulg i odliczeń, które zmniejszają wysokość zobowiązania. Standardowo zaliczki na podatek pobierane są albo comiesięcznie, albo co kwartał.
Kwota zmniejszająca podatek w 2021 r. wynosi:
1) 1.360 zł – dla podstawy obliczenia podatku do kwoty 8 000 zł;
2) 1.360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną następująco: 834,88 zł (podstawa obliczenia podatku to 8.000 zł) ÷ 5.000 zł dla podstawy obliczenia podatku przekraczającej 8.000 zł i nieprzekraczającej 13.000 zł;
3) 525,12 zł – dla podstawy obliczenia podatku wyższej niż 13.000 zł i nieprzekraczającej 85.528 zł;
4) 525,12 zł pomniejszone o kwotę obliczoną następująco: 525,12 zł × (podstawa obliczenia podatku – 85.528 zł) ÷ 41.472 zł dla podstawy obliczenia podatku przekraczającej 85.528 zł i nieprzekraczającej 127.000 zł.
Formy opodatkowania – Podatek liniowy
Bez względu na wysokość dochodów można skorzystać z podatku liniowego – jego wartość wynosi 19%. Stąd rekomendowany jest przy wyższych dochodach (kiedy w rocznej skali mniej opłacalny będzie podatek 17-procentowy). Zaliczki do US odprowadzane są co miesiąc lub co trzy miesiące. Są też wady podatku liniowego, czyli zminimalizowanie ulg. I tak podatnicy decydujący się oddać fiskusowi 19% dochodów: nie mogą rozliczać się z małżonkiem, nie mogą rozliczać innych źródeł dochodu, nie mogą uwzględniać kwoty wolnej od podatku. Jak pokazuje praktyka, przy progach podatkowych na rok 2021, opłacalnym jest korzystanie z podatku liniowego, gdy przekracza się 100 000 zł.
Formy opodatkowania – Ryczałt
Trzecią możliwością dla wyboru formy opodatkowania jest ryczałt. Ustawodawca określił jego wysokość w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Co ważne, nie ma możliwości pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. Podatek ryczałtowy może wynosić w granicach od 2% do 20% (podano 7 progów).
Ustawodawca przewidział rodzaje działalności, dla których ryczałt od razu wyeliminowano. Są to między innymi: lombardy, apteki, firmy zajmujące się wytwarzaniem towarów akcyzowych (wyrobów tytoniowych i alkoholi), firmy zajmujące się sprzedażą części i akcesoriów motoryzacyjnych oraz kantory wymiany walut.
W 2021 r. zmieniła się natomiast stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla osób wykonujących wolne zawody. Zamiast wcześniej funkcjonującej 20% stawki, wynosi ona 17%. Zmieniła się też kwota przychodu, który pozwala na rozliczanie w formie ryczałtu. Od 2021 roku jest to 2.000.000 EUR. Wcześniej było to 250.000 EUR. Jeśli przychody podatnika nie przekroczyły w roku podatkowym równowartości 200.000 EUR, to może on wpłacić ryczałt kwartalnie.
Do wolnych zawodów należą takie jak np: lekarz, dentysta, lekarz weterynarii, technik dentystyczny, położna, pielęgniarka, psycholog, fizjoterapeuta, tłumacz, adwokat, notariusz, radca prawny, architekt, rzeczoznawca budowlany i inżynier budownictwa, biegły rewident, księgowy, agent ubezpieczeniowy, broker, doradca podatkowy, makler, rzecznik patentowy, nauczyciel udzielający korepetycji o ile nie jest nigdzie zatrudniony na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło albo innych podobnych.
Formy opodatkowania – Karta podatkowa
Karta podatkowa to jedna z najprostszych form opodatkowania, w której kwota podatku jest stała i wynika z decyzji wydanej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Wysokość podatku ustalana jest odgórnie i zależy od rodzaj wykonywanych usług, wielkość zatrudnienia, liczby ludności, miejscowości w której działalność jest prowadzona oraz rozmiaru prowadzonej działalności.
Możliwość zmiany
Obowiązujące przepisy umożliwiają zmianę formy opodatkowania podczas prowadzenia działalności. Standardowo wykonywana jest ona do 20 dnia miesiąca, podczas którego po raz pierwszy osiągnięto przychód w roku podatkowym. Zastrzeżenie dotyczy karty podatkowej – tutaj zmiana formy opodatkowania możliwa jest tylko na początku roku (do 20 stycznia).